"Mulhouse"-т

Мюлхаусын галт тэрэгний төв буудал дээр үд өнгөрч байхад буув. Одоо надад тэмцэх, тэвчих ямар ч тамир үлдсэнгүй. Яавал ч яаг, хараал идсэн амьдрал, азгүй новш, ингээд эндээ.., ядаж нулимс ч гарахгүй.., юу ч хийхийг, юу ч бодохыг хүсэхгүй байв.., яаж яваад хаана байгаагаа ч бараг ойлгохгүй шахам байв. Энэ амьдрал яг ингээд дуусч байгаа юм шиг л байв. 

Цаг үргэлж л янз бүрийн мөрөөдөл, төлөвлөгөө бодогдож явдаг араншин минь хаашаа явсныг мэдэх юм алга. Ямар нэг юм бодох хүртэл дэндүү төвөгтэй санагдаж байлаа. Ядаж нулимс хааччихваа..,

Гэнэт надтай хүн мэндлэх шиг болов, хартал анх бид нартай Штрассбургээс цуг явсан хоёр Алжирын нэг нь байлаа. Энэ нөхөр бид хэд хоёр хэдэн өдрийн турш тамхиа хувааж татсан болхоор нэгнээ сайн таниж байсан юм. Мань хүн тамхинаас гарах гээд тамхигүй очоод, гарч чадалгүй надаас тамхи авч татдаг байсан юм. Тэрээр энэ хотод амьдардаг, бүр энүүхэн ойрхон нэг хоолны газрын дуудлагаар хүргэж өгдөг ажлыг хийдэг. Бурхан тааралдуулж байгаа юм, энэ том улсын ийм нэг газар таарна гэж.., одоо бодоход дэндүү гайхалтай.

Тэр над дээр ирээд тамхи сарвайлаа, үнэхээр хүсэхгүй байсан ч түүнийг энд зогсож байгаад нь л баярлан тамхий нь авч татлаа. Би Франц хэл мэдэхгүй нөгөөх маань Англи хэл мэдэхгүй. Дохио зангаа хэрэглэсээр хоорондоо муухан ойлголцож, яг ижил шалтгаанаар легоноос хасагдсанаа мэдэцгээв. Намайг тайвшруулах гэж оролдож байгаа болотой элдэв янзын юм өөрөө инээгээд л.., намайг уруу царайлах хэрэггүй гэдгийг нүүрнийхээ хувирлаар ойлгуулах гэж оролдоно. Хичнээн тамхи татаж суусан юм бүү мэд, нилээн орой болжээ, цагаан гэгээ тасрах дөхөж байв. Нөгөөх маань явахаар бослоо. Гар барин тэврэлдэж салах ёс хийгээд хүчээр инээмсэглэсэн болоод эргээд сандалруу бараг л ухаан алдан унав. Эргэж хараад гайхан зогссоноо надад хайрцагандаа үлдсэн хэдэн тамхиа өглөө. Би баярласнаа илэрхийлээд тамхий нь авлаа. Нүд аргаад, дотор бөглөрөөд.., яахаа мэдэхгүй байсаар.., надад хамгийн хэрэгтэй зүйл нулимс минь хааччихваа.., яг тэр газраасаа өндийж чадахгүй суусаар л..,

Хичнээн ч удсаныг мэдэхгүй хажууд хүн ирж тамхи асаав. Надад ер нь бүгд л сонирхолгүй байлаа. Гэтэл нөгөө Алжир. Намайг гарнаас минь татаад явъя гэж гараараа дохиод байв. Учрыг нь олохгүй гайхаж байтал өөрөө бараг л чирсээр намайг аваад явав. Замдаа хоёулаа нөгөөх л дохио зангаагаараа ойлголцож явлаа. Надаас хаашаа явахыг асууна, би мэдэхгүй л гэж хэлсэн. Тэр намайг гэртээ аваачина, тэгээд тусална гэдгийг нь ойлголоо. Гэртээ аваачиж хоол хийж өгөөд газрын зураг гаргаж ирээд Монгол улсыг заалгав. Тэгээд ийм холоос ирсэн юм чинь заавал энд үлдэх ёстой, бүх юм сайхан болно гэх зэргийг хэлээд ор засч өгөөд намайг унт гэлээ. Найз маань эхнэр 2 хүүхэдтэйгээ бас ээжтэйгээ цуг амьдардаг, Лалын шашинтай, Францад амьдардаг Алжир залуу. Бага сага ажил хийж мөнгө олдог ч легионд явж амьдралаа сайжруулах зорилготой гэдгээ хэлж байв. Бас легионд ороход олон давуу талтай л даа.

Сэтгэл арай онгойсон хэдий ч яах ёстойгоо хэлж мэдэхгүй л байв. Өглөө нь хоёулаа цуг хэд хэдэн эмнэлэг явж шинжилгээ өгөв. Чихний олон төрлийн шинжилгээ өгсөн юм. Ингэсний эцэст миний чих нөхүүлсний дараа цэрэгт явж болох, харин найзынх маань сонсгол нь эргэж сайжрахгүй гэдгийг эмч нар хэлэв. Чихэвч гэдэг ийм аюултай зүйл гэнэ, хүний сонсголыг эргэж сэргэхээргүй муутгадаг зүйл гэнэ, Францын өнөөгийн залуучуудын дунд хамгийн элбэг эмгэнэлтэй өвчин энэ гэнэ. Залуугаараа дүлий болдог. Найз маань өөрөө ийм хариу сонссон ч миний төлөө шинжилгээний бүхий л зардал, хоол унд, тамхи, унаа гээд надад чамгүй мөнгө зарлагадсан юм. Надад бүр хямд өрөө хөлсөлж өгөөд тэндээ байлгаад хагалгаанд оруулах талаар буяны байгууллагуудаар дагуулж явав. Бүгд татгалзсан ч нэг газар л үлдэв. Энэ миний эцсийн найдвар. Энэ хэрэв үгүй гэвэл гэвэл би ямар ч байсан эндээс явах нь зөв гэж бодож байлаа. Хэд хоногийн тэр газраас тбас л татгалзсан хариу ирсэн. Гэхдээ тэнд ажилдаг сайхан ааштай эгч чи энд ирсэн анхны Монгол хүн болохоор би чамд тусална, сарын дараа хагалгаанд оруулах зардлыг шийдэж өгнө, чи заавал ирээрэй гэж хэллээ. Үүнд найз маань надаас илүү баярлаж байлаа, тэгээд надад 3 сар байр хөлсөлж өгнө, хагалгаанд ороод эдгэрээд цэрэгтээ яв гэж хэлж байсан юм. Гэвч надад эндээс явах нь л зөв гэсэн бодол эргэлдсээр л байлаа. Тэгээд би явахаар боллоо гэж хэлтэл нөгөөх маань зөвшөөрсөнгүй, хагалгаандаа ороод цэрэгт явах нь хамгийн том боломж гэдгийг надад ойлгуулах гэж байдгаараа л хичээнэ. Маргааш өглөө нь байрны мөнгий нь төлж намайг өөр байранд оруулахаар болоод саллаа. Харин би тэр орой үүргэвчээ үүрээд Мюллхаусаас Штрассбургийн галт тэргэнд суулаа.., Тэр шөнөдөө Францын нутгаас гарч Германы захын хот болох Баден Баденд орсон юм. Мэрси биэн найз минь.., Мэрси Мюллхаус.., Мэрси, Ау рэвоир Франц..,

Өмнө нь энэ замаар би 10 гаруйхан цаг явж Австри орж байсан бол энэ удаа харин 2 шөнө 3 өдөр явж байж Австри орсон юм. Германы цагдаа нар ямар хэцүү, харгис болохыг тэгэхэд л мэдэрсэн. Тааралдсан цагдаа бүр л бие бүтэн нэгжинэ, элдэв янзын хараал, үзэн ядмаар асуулт асууна, зарим нь визэн дээр шингэн дусааж, хэдэн цагаар камерт оруулна. Тэд Азиудад дургүйн дээр Монголчууд нилээд хашраасан болотой. Энэ хооронд Германы бараг бүх зогсоолд бууж үзсэн шүү. Урам зориг, эрч хүч, амьдрах хүсэл бүгд л үгүй мэт.., хүн гэдэг өчүүхэн амьтан юуны төлөө яах гэж ингэж явдаг юм болдоо.., заримдаа өөрийгөө харааж зүхсээр явав.., яг ийм үед ижии аав, гэр орон, хайртыгаа илүү санадаг юм билээ. Юу юунаас илүү хүүгээ байнга бодох бөгөөд тэр бодлууд надад урагш алхах хүч өгч байсан юм. Сайхан байсан мөчүүд минь улам өндөр давтамжтайгаар бодогдоно. Хэн нэгэнд биш өөртөө л их гомддог юм билээ.., урьдынхыг бодвол хоолгүй яваад сурчихсан ч юм шиг.., өлсөх мэдрэмж төрөх нь бараг өөрийгөө шийтгэж байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлнэ. Австрийн хилийн том хот болох Зальцбург.., энд буугаад.., нулимс хаанаас гараад ирвээ гэмээр сул асгарч билээ.., юунаас ч юм нэг харанхуй газраас гараад ирсэн юм шиг болж билээ. Нүдээ хавдтал нилээд уйлсны дараа дотор жаал онгойж, босч буудал дотуур алхаж байтал нэг Монгол залуутай таарлаа. Тэр залуу надад галт тэрэгний тасалбар авч өгөөд Санкт Полтэнруу суулгаж өгсөн юм. Европод амьдардаг Монголчууд хэдий хүний нутагт зовж байгаа нэгэндээ чадах ядахаараа үргэлж л тусалж байдаг юм. Нэг талаас Австри нутаг шиг минь болчихож, нөгөө талаас Монгол хүнтэй таарсандаа, ингээд явж байгаадаа.., олон өдрийн гуниглал нэг хэсэгтээ л хүнийг сэргэхээргүй ядраадаг юм билээ.., санаа алдаад хоолой зангирч, хааяа нэг нулимс дусалсаар л явж билээ.., хэтэрхий их гомдчихоод мэгшээд л байгаа хүүхэд шиг л..,